U weet het ondertussen: bij de sluiting van de kerncentrales zijn er andere bronnen van energie nodig. Een nieuwe STEG-centrale (SToom En Gas) op de site van de oude Electrabel-centrale in Vilvoorde wordt cruciaal, blijkt nu. Sinds de aankondiging van de bouw volgt Vlam de plannen met kritische aandacht. Het begint op 18 februari 2021 wanneer er een eerste infovergadering georganiseerd wordt door de gemeenten Vilvoorde en Grimbergen.
Waarom werd Zemst niet expliciet op de hoogte gebracht?
Zemst is niet “betrokken” want het terrein van de centrale ligt niet op het grondgebied van Zemst. Klopt, maar de overheersende windrichting in Vlaanderen is zuid/zuid-west: de uitstoot van de centrale komt dus grotendeels over onze gemeente. We mogen dus wel stellen dat we een belanghebbende partij zijn.
Op 23 maart 2021 vernemen we via de media dat de stad Vilvoorde een voorwaardelijk gunstig advies voor een omgevingsvergunning geeft voor de bouw en exploitatie van een nieuwe STEG-centrale. De gemeente Grimbergen heeft bijkomende vragen en ondertussen is er ook het zogenaamde “stikstofarrest” waarbij een rechter de vergunning voor de uitbreiding van een kippenstal vernietigde omwille van te veel stikstof productie.
Dus kwam er in de maand mei een nieuw openbaar onderzoek en een nieuwe infoavond, waarbij door Engie informatie werd toegevoegd aan hun verzoek maar er geen wijzigingen aan de inhoud werden gedaan. Vlam-bestuursleden volgden deze infoavond. Wat ook opviel was dat er op de vele vragen over de impact op de omgeving telkens erg algemene of zelfs geen antwoorden kwamen. Zo werd er o.a. geen afdoend antwoord gegeven op de vraag hoe, wanneer en door wie de uitstoot van de gascentrale zou gemeten worden. Bovendien was duidelijk tijdens deze infoavonden dat Engie slechts zal overgaan tot het “afvangen” van uitstoot wanneer dit “economisch haalbaar” is. De definitie van wanneer het “economisch haalbaar” is voor Engie werd niet verduidelijkt. Wel werd geantwoord dat de stockage en afvoer van afgevangen CO² niet tot het domein van Engie behoort en met de betrokken instanties moet bekeken worden.
Engie gaat er prat op dat de nieuwe STEG-centrale “futureproof” is met een technologie die geschikt is voor groene brandstoffen. Dat scenario is bemoedigend maar is niet voor de nabije toekomst.
Wat is de impact van deze STEG-centrale op de omgeving? Om u een idee te geven waarom we bij Vlam toch ongerust zijn:
- De neerslag van polluenten
De simulatie uit het milieueffectrapport (MER p. 428) toont duidelijk dat het neerkomen van de stikstofoxiden vooral onze gemeente Zemst treft.
U kan het milieueffectrapport (MER) vinden op de MER-dossierdatabank van het Departement Omgeving. In de zoekfunctie vult u als dossier het nummer PR3303 in. Vervolgens kan u via “Meer info” het goedgekeurde MER downloaden.
De simulaties voor ammoniak en zwaveldioxide tonen hetzelfde beeld, de overheersende wind voor onze regio is zuid/zuid-west. Helaas voor Zemst zijn we dus het gebied met het meeste risico voor het neerkomen van polluenten uit de centrale van Vilvoorde.
De CO (koolstofmonoxide) uitstoot (MER p. 443), concentratie bij volle capaciteit, gaat nog veel verder maar kan afgevangen worden, tijdens dat proces komt evenwel extra stikstof vrij. Zoals eerder vermeld is het ook niet zeker dat Engie bereid is om het afvangen van CO² te voorzien.
Ondertussen wordt door verschillende bronnen bevestigd dat de centrale vrijwel zeker een hele tijd op volle kracht zal draaien, niet enkel in de winter zoals aanvankelijk werd gecommuniceerd.
- Afvoerdebiet
Voor de koeling van de centrale gaat de voorkeur van Engie uit naar herbruik van de bestaande koeltorens. Hierbij gaat de lozing van het bedrijfsafvalwater en koelwater in het zeekanaal. Op vraag van de gemeente Grimbergen wordt ook de aerocondensor als alternatief onderzocht. Wij vertrouwen erop dat de effectbeoordeling door de Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) zal gevolgd worden.
- Geluid
Zowel de koeltorens (vallend water) als de inlaat van de gasturbine, de transformatoren en de motoren in open lucht kunnen voor geluidshinder zorgen. Volgens modelberekeningen van Sertius (auteur MER) zal het effect echter niet boven de wettelijke geluidsnormen gaan. Er worden geluidsreducerende maatregelen voorzien zoals een geluidsscherm van 7 meter hoog, geluidsdempende matten voor het koelwater en akoestische omkasting van de overige geluidsbronnen.
- Natuurgebied
Het natuurgebied Dorent-Nelebroek (met Europees beschermde fauna en flora) ligt op 900m ten noord/noordoosten van de centrale en zal het meest onder druk staan van emissies. De verzurende en vermestende deposities kunnen nefast zijn voor een gebied waar nu al een overschrijding gemeten wordt van de kritische depositiewaarde (KDW). Het risico op verstoring van de opgebouwde habitat is dus zeer reëel.
Dat er moet gemeten worden en zeker moet gestreefd worden naar een optimale bescherming van onze inwoners en fauna en flora is nochtans voor iedereen duidelijk. In de verslagen van de omgevingsambtenaar van Vilvoorde wordt gesteld dat de impact op de gezondheid in een regio die al verzadigd is uiteraard negatief blijft bij de uitbating van de gascentrale.
Vlam pleit voor duidelijke en vooraf bepaalde maatregelen die noodzakelijk zijn bij het overschrijden van kritische depositiewaarden ad hoc en niet op basis van vooropgestelde jaarvrachten.
Komt de centrale er nu?
We hebben geen glazen bol maar wel enkele feiten:
- De provincie Vlaams-Brabant en Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir weigerden de vergunning voor de bouw van de centrale.
- Van alle centrales die voorgesteld werden heeft Vilvoorde de beste bestaande infrastructuur (aansluiting gas, aansluiting kabelnetwerk, koeltorens…), daardoor blijft deze centrale favoriet bij Engie en de overheid.
- De subsidies voor deze centrale werden al goedgekeurd.
- De federale minister van Energie Tinne Van der Straeten gaf begin december een “technische briefing” waar werd bevestigd dat men de centrale wil “redden”. Enerzijds is er het idee om Engie een nieuwe aanvraag te laten indienen waarbij de cijfers rond de stikstof uitstoot beter onderbouwd zijn. Anderzijds is er een piste om de centrale te laten overkopen door een concurrent van Engie en deze mits een “reparatie-veiling” toch te financieren. Alleen al van het taalgebruik worden we ongerust, nergens komt de bezorgdheid over de omgeving nog ter sprake!
We gaan dit dossier nauwgezet blijven opvolgen.